Ardeny

Ardeny, rozciągające się na terenie Francji, Belgii i Luksemburga, raj dla miłośników aktywnego wypoczynku, w przeszłości odgrywały strategiczne znaczenie, zwłaszcza podczas I i II wojny światowej. Masyw, obejmujący zalesione tereny, doliny i wielkie sztuczne jezioro Haute-Sûre, zajmuje aż ¾ powierzchni Luksemburga. W sercu rejonu znajdują się dwa parki krajobrazowe, Haute-Sûre i Our. Pora więc włożyć wygodne buty i ruszyć na wyprawę, dzięki której poznamy przyrodę i historię Ardenów! 

Ślady wojny w Ardenach

Ardeny były areną ważnych działań wojennych i bitew podczas obu światowych konfliktów zbrojnych. W 1914 roku, na początku Wielkiej Wojny, armie francuska i niemiecka starły się w lesie Ardenów. Zwycięstwo w tej krwawej bitwie pozwoliło Niemcom przedrzeć się w głąb terytorium wroga i przejąć ogromne zasoby. W 1940 roku, podczas kampanii francuskiej, Wehrmacht skoncentrował ofensywę właśnie w Ardenach, zaskakując Francuzów i pokonując ich w ciągu kilku tygodni. W 1944 roku w Ardenach miała też miejsce ostatnia próba Niemców odwrócenia sytuacji na froncie zachodnim. Po początkowych sukcesach, operacja zakończyła się klęską z uwagi na liczebną przewagę aliantów. Aby pogłębić wiedzę na temat tych wydarzeń, warto odwiedzić Muzeum Narodowe Historii Wojskowej (MNMH) w Diekirch oraz Muzeum Generała Pattona w Ettelbruck, które przedstawia historię wyzwoleniu miasta i całego Luksemburga podczas bitwy w Ardenach. Dzięki fotografiom, pamiętnikom i autentycznym eksponatom zwiedzający mogą przeżyć ponownie zimę 1944 roku, kiedy to Patton i jego Trzecia Armia przełamały niemieckie oblężenie, wyzwalając miasto w dzień Bożego Narodzenia. Muzeum jest nie tylko hołdem dla amerykańskiego generała, ale umożliwia swoistą podróż po zbiorowej pamięci, przypominając o gehennie nazistowskiej okupacji. Służą temu makiety odtwarzające walki w śniegu, szczątki samolotów i pojazdów wojskowych odzyskanych na polach bitew.  

Clervaux

Siedząc w kawiarni w uroczym miasteczku Clervaux trudno sobie wyobrazić, że między 16 i 18 grudnia 1944 roku, na początku wielkiej niemieckiej ofensywy w Ardenach, stoczono tu ciężkie boje. Clervaux było punktem strategicznym, ponieważ umożliwiało kontrolę nad drogami prowadzącymi do Bastogne, kluczowego celu dla Niemców, próbujących odzyskać port w Antwerpii. Clervaux bronili Amerykanie ze 110. pułku 28. dywizji piechoty. Oddziały, które były słabo wyposażone i liczyły zdecydowanie mniej żołnierzy, otrzymały rozkaz stawiania oporu za wszelką cenę. Po zaciekłych walkach Niemcy ostatecznie zdołali zająć Clervaux, ale stracili cenny czas, który alianci wykorzystali na reorganizację obrony Bastogne, jednego z kluczowych ośrodków tej krwawej kampanii. Miasto przypomina o heroicznej walce żołnierzy w ramach ekspozycji mieszczącej się w tutejszym zamku. Zamek w Clervaux gości też stałą wystawę fotograficzną The Family of Man (Rodzina człowiecza), obejmującą 503 zdjęcia autorstwa 273 fotografów z 68 krajów, której kuratorem był Edward Steichen. Wystawa, zaprezentowana po raz pierwszy w 1955 roku w MoMa w Nowym Jorku, to uniwersalna opowieść o człowieczej wspólnocie, bez podziałów na rasy, kulturę i religię. Dziesięć lat po zakończeniu II wojny światowej Steichen pragnął pokazać, że wszyscy jesteśmy członkami jednej globalnej, człowieczej rodziny. W 2003 roku wystawa The Family of Man została wpisana na Listę „Pamięć Świata” UNESCO, jako manifest pokoju, tolerancji i powszechnej jedności. Zwiedzający odbywają emocjonującą podróż poprzez zdjęcia, które przemawiają uniwersalnym językiem życia codziennego, językiem godności człowieka. 

Vianden

Położone wśród zielonych wzgórz luksemburskich Ardenów Vianden to jedno z najpiękniejszych średniowiecznych miasteczek w regionie. Nad krajobrazem majestatycznie góruje zamek, wzniesiony między XI a XIV wiekiem na fundamentach rzymskiej fortecy z okresu późnego antyku. To jeden z najwspanialszych przykładów architektury romańskiej i gotyckiej w Europie. Na zwiedzających czeka Galeria Bizantyjska i Górna Kaplica z zachwycającymi freskami w niesamowitych odcieniach oraz pieczołowicie odrestaurowane komnaty. Ze szczytu bastionów roztacza się niezrównany widok na miasto i rzekę Our. Warto na koniec wjechać kolejką krzesełkową na górę, skąd roztacza się zapierający dech w piersiach widok na całą Dolinę Our. Vianden, otoczone murami obronnymi i wieżami, zachowało swój średniowieczny charakter. Jego historia splata się też z losami Victora Hugo, który po wyemigrowaniu z kraju spędził tu kilka miesięcy, oddając się twórczości literackiej i malarstwu. Warto odwiedzić muzeum utworzone w jego dawnym domu, a następnie zrelaksować się nad brzegiem rzeki lub wstąpić do Ancien Cinéma, restauracji inspirowanej światem filmu. 

Esch-sur-Sûre

Esch-sur-Sûre leży na terenie Parku krajobrazowego Haute Sûre,  w rejonie luksemburskich Ardenów. Rzeka Sûre przez wieki rzeźbiła tu głębokie wąwozy i strome klify, tworząc spektakularne widoki. W 1961 roku wybudowano zaporę, dzięki której powstało jezioro o powierzchni 380 hektarów, istny raj dla miłośników sportów wodnych, wędkarstwa i pieszych wędrówek. W najwyższym punkcie leżą ruiny zamku z IX wieku, którego mury obronne o długości 450 metrów chroniły lokalnych mieszkańców. Dziś, oświetlone nocą ruiny nadają okolicy baśniowy klimat. Warto odwiedzić muzeum wełny, mieszczące się w dawnej fabryce, prezentujące wielowiekową tradycję i techniki tkactwa oraz lokalną historię. Okolice oferują 90 km oznakowanych szlaków i tras dla amatorów trekkingu, MTB i jazdy konnej. Historia i przyroda splatają się tu ze sobą w wyjątkowy sposób.